Dyke Wear - Μια αναδρομή στην ιστορία του ανδρόγυνου στυλ

Μια αναδρομή στην ιστορία του ανδρόγυνου στυλ

Αν κοιτάξουμε πίσω στην ιστορία της μόδας, και συγκεκριμένα τον 20ο αιώνα, θα διαπιστώσουμε ότι κατά την Εδουαρδιανή περίοδο (γνωστή και ως Belle Epoque) είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που γυναίκες φορούν αγορίστικα ρούχα! Ειδικότερα, επρόκειτο για το λεγόμενο «Eton» σακάκι, ένα σακάκι ραμμένο για τις γυναίκες στα μέτρα του μπούστου τους, σύμφωνα με το στυλ Eton.

Τα πρώτα κοστούμια για γυναίκες προήλθαν από τα χέρια των Charles και John Creed Redfern, οι οποίοι ίδρυσαν τα διάσημα υποκαταστήματά τους στο Παρίσι. Η δουλειά τους ήταν μεταξύ άλλων να κατασκευάζουν κοστούμια για γυναίκες, τα σχέδια των οποίων προέρχονταν από ανδρικά κοστούμια. Ακόμη και στην κομμωτική πέρασε αυτό το «αγορίστικο» στυλ. Η αγορίστικη κουπέ ήταν κάτι πολύ συνηθισμένο στη δεκαετία του ’20 και του ’30. Το λεγόμενο κόψιμο «bob» και αργότερα το shingle, όπως και το Eton crop που εμφανίστηκε το 1927, είναι χαρακτηριστικά αγορίστικα κουρέματα.

Ο ΠΡΩΤΟΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΟΥ “CASUAL WEAR” ΚΑΙ ΤΟΥ ARMY LOOK

Όσο περίεργο κι αν ακούγεται, ήταν ο Πρώτος Παγκόσμιος πόλεμος που έβαλε τα θεμέλια για το urban wear. Το 1918, στη Βρετανία, υπήρξε μια προσπάθεια να εισαχθεί το λεγόμενο «Εθνικό Πρότυπο Φορέματος». Επρόκειτο για ένα ένδυμα κοινής ωφέλειας με μεταλλικές πόρπες, αντί για θυλίκια και γαντσάκια, φτιαγμένο από μετάξι, προορισμένο για κάθε χρήση. Ένα φόρεμα που θα μπορούσε να φορεθεί για οποιαδήποτε περίπτωση, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας ή ακόμη και το βράδυ. Αν και το φόρεμα αυτό δεν υπήρξε ποτέ δημοφιλές παγκοσμίως, υπογράμμισε μια γενικότερη τάση για μείωση της χρήσης του επίσημου ενδύματος. Κατά τη διάρκεια του πολέμου και οι άνδρες και οι γυναίκες άρχισαν να ντύνονται λιγότερο τυπικά από πριν και να φορούν τα ίδια ρούχα για διαφορετικούς σκοπούς. Οι άνδρες, για παράδειγμα, ξεκίνησαν να φορούν ένα κοστούμι σχεδιασμένο απλά για πολλές χρήσεις, αντί για διαφορετικά είδη κοστουμιών για το πρωί, το μεσημέρι και το βράδυ.

Λόγω της πατριωτικής ατμόσφαιρας που ενθαρρύνθηκε από τον πόλεμο, έγινε της μόδας να φορούν όλοι ρούχα που έμοιαζαν στρατιωτικά. Τόσο οι γυναίκες όσο και οι άνδρες φορούσαν κομμάτια με στρατιωτικά τελειώματα, όπως τα σιρίτια και οι ζώνες με αγκράφες. Άλλα κομμάτια που έκλεψαν από το στρατιωτικό τρόπο ντυσίματος, ήταν για παράδειγμα οι καμπαρντίνες, οι οποίες σχεδιάστηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να έχουν πολλές ομοιότητες με τις στρατιωτικές στολές, π.χ. οι επωμίδες που αντικαταστάθηκαν από ιμάντες στους ώμους.

AMERICAN FASHION, HOLLYWOOD ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΝΤΕΛΟΝΙ

Στη δεκαετία του 1920 και του 1930 η αμερικανική μόδα άρχισε να εδραιώνεται και σύντομα απέκτησε παγκόσμια αναγνώριση. Το Χόλιγουντ έπαιξε σημαντικό ρόλο στον καθορισμό της έννοιας της γυναικείας γοητείας και αίγλης. Ένα παράδειγμα επιβολής ενός ανδρόγυνου στυλ ήταν το παντελόνι, που φόρεσαν πολύ τόσο η Μαρλέν Ντίντριχ, όσο και οι Γκρέτα Γκάρμπο και Κάθριν Χέπμπορν.

Παράλληλα, οι γυναίκες άρχισαν να απαιτούν το ίδιο συναρπαστικά κόλπα ομορφιάς και προϊόντα όπως τα αστέρια της μεγάλης οθόνης, και έτσι οι σχεδιαστές έγιναν πλέον από μόνοι τους σημαντικοί σταρ. Η Elsa Schiaparelli παραδείγματος χάριν, σχεδίασε ρούχα για πάνω από 30 ταινίες με πολλά κοστούμια τα οποία φορέθηκαν από αστέρια του κινηματογράφου της εποχής. Αυτό που η Schiaparelli εισήγαγε, ήταν το "καλό ρούχο της εργατικής τάξης" στους «ευγενείς» κύκλους. Όσο απλά κι αν ήταν, τα ρούχα της είχαν πάντα μια κομψότητα που έκανε τους πάντες να τα θαυμάζουν και να τα αντιγράφουν.

ΒΡΕΤΑΝΙΑ: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ ΚΟΙΝΗΣ ΩΦΕΛΕΙΑΣ

ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΟ ΡΟΥΧΟ ΜΑΖΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Το ένδυμα κοινής ωφέλειας εισήχθη στη Βρετανία προς το τέλος του 1941 καθώς οι πρώτες ύλες, το ύφασμα, το μαλλί, το δέρμα κλπ άρχισαν να εμφανίζουν προβλήματα στον ανεφοδιασμό, και ήταν απαραίτητο να διατηρηθεί η τιμή των ειδών ένδυσης σε χαμηλό επίπεδο έτσι ώστε οι πολίτες να μπορούν να αντέξουν οικονομικά και να προμηθεύονται αντικείμενα μιας αποδεκτής ποιότητας. Η κυβέρνηση ανέλαβε τον έλεγχο της εισαγωγής και την κατασκευή των πρώτων υλών και παρέδιδε το ύφασμα στους κατασκευαστές, οι οποίοι ενθαρρύνονταν να κάνουν μια περιορισμένη σειρά ενδυμάτων, με αποτέλεσμα να υπάρχει αύξηση της αποτελεσματικότητας, αλλά και να περιορίζεται η επιλογή που υπήρχε στη διάθεση του αγοραστή. Κυβερνητικοί κανονισμοί έλεγχαν επίσης πόσο πανί θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί, οι τσέπες απαγορεύθηκαν, το μήκος των πουκαμίσων για τους άνδρες περιορίστηκε και απαγορεύθηκαν τα ρεβέρ στα παντελόνια των ανδρών. Τον Οκτώβριο του 1942, το περιοδικό Vogue έγραψε επιδοκιμαστικά σχετικά με το πρόγραμμα κοινής ωφέλειας: «Όλες οι γυναίκες έχουν ίσες ευκαιρίες να αγοράσουν όμορφα σχεδιασμένα ρούχα κατάλληλα για τη ζωή και τα εισοδήματά τους. Πρόκειται για ένα επαναστατικό σύστημα και μια ενθαρρυντική σκέψη. Είναι, πράγματι, ένα εξαιρετικό παράδειγμα της εφαρμοσμένης δημοκρατίας».

Το Vogue μπορούσε να το ισχυριστεί αυτό, διότι οκτώ κορυφαίοι σχεδιαστές στο χώρο της μόδας στο Λονδίνο εκείνη τη χρονιά είχαν κληθεί να υποβάλουν σχέδια για γυναικεία ενδύματα κοινής ωφέλειας. Μεταξύ αυτών ήταν και οι Hardy Amies, Norman Hartnell και Worth. Τα σχέδιά τους, για παλτό, κοστούμι, επίσημο φόρεμα και καθημερινό φόρεμα, είχαν τεθεί σε μαζική παραγωγή, και ήταν στα καταστήματα την άνοιξη του 1943.

Όταν ήρθε το ταγιέρ:

Τα σχέδια κοινής ωφέλειας ακολούθησαν την μόδα του πολέμου, με τους τετράγωνους ώμους και τις κοντές φούστες ενώ συμβάδιζαν με τους αυστηρούς κανονισμούς για την ελάχιστη χρήση υφάσματος. Ο αριθμός των κουμπιών περιορίστηκε στα τρία και το γύρισμα της μανσέτας εξολοθρέφθηκε. Φούστες που απείχαν περίπου 19 ίντσες από το έδαφος ήταν κάτι το συνηθισμένο. Έτσι γεννήθηκε το ταγιέρ!

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΚΟΙΝΗΣ ΩΦΕΛΕΙΑΣ

Τα καλτσόν άρχισαν να κατασκευάζονται από ρεγιόν, βαμβάκι και μαλλί, επειδή το μετάξι ήταν απαραίτητο για την κατασκευή αλεξίπτωτων. Υπήρξε απαγόρευση της χρήσης του για ανδρικά ρούχα και είδη ένδυσης. Το Nylon (εφεύρεση του DuPont, το 1939 στις ΗΠΑ) δεν ήταν ευρύτερα διαθέσιμο ακόμα. Όταν τα υλικά αυτά ήταν δύσκολο να βρεθούν οι γυναίκες βγήκαν στους δρόμους φορώντας σοσόνια με μήκος που έφτανε στον αστράγαλο κατά τους θερινούς μήνες ή ακόμα και χρωματίζοντας τις γάμπες τους με μια παρωδία ραφής στο πίσω μέρος τους!

Αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής, ήταν ότι το παντελόνι έγινε όλο και περισσότερο δημοφιλές, δεκτό με ενθουσιασμό από πολλές νεότερες γυναίκες που εργάζονταν στα εργοστάσια ή τη γη.

Η δεκαετία του ‘50 και το beatnik look

Ήταν τη δεκαετία του '50 που ο James Dean έκανε δημοφιλές τα jean παντελόνια, και ο Μάρλον Μπράντο το t-shirt, στοιχεία απαραίτητα στην γκραρνταρόμπα κάθε σημερινής dyke. Αυτή η δεκαετία μας έδωσε και κάτι άλλο: τον άκρατο μινιμαλισμό της. Η παρακάτω λίστα με τα πιο χαρακτηριστιά στοιχεία του art/beatnik look θα σας πείσει: 1. μαύρο ζιβάγκο. Εναλλακτικά, υπερμεγέθη πουλόβερ. 2. Μαύρο στενό τζιν ή παντελόνι. 3. Κοσμήματα minimal και σκουρόχρωμα. Θέμα ήταν η απλότητα. Κοσμήματα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν απλές σκουρόχρωμες χάντρες ή μικροσκοπικά σκουλαρίκια. 4. Ζακέτες και μπερέδες. Ο μπερές ήταν μαύρος και φοριόταν με κλίση προς τη μια πλευρά. 5. Άνετα παπούτσια με στρογγυλή μύτη και μαύρες κάλτσες. Οι άνδρες φορούσαν απλά κλασικά μαύρα παπούτσια με κορδόνια. 6. Οι γυναίκες κούρευαν τα μαλλιά τους σε στυλ shag και bob, και ήταν πάντα ίσια. Τα Goatees ήταν πολύ δημοφιλή στους άνδρες. 7. Τα πάντα μαύρα: τα αυστηρά μαύρα ρούχα βοηθούσαν να εκφραστεί αυτό το ιδανικό.

Η δεκαετία του '60

Τα 60s καθιέρωσαν πλέον το κοστούμι ως γυναικείο ρούχο. Το 1966 ο Yves Saint Laurent ξεκίνησε την περίφημη του σειρά «σμόκιν» για τις γυναίκες, η οποία ακολουθείται από το κοστούμι Knickerbocker το 1967, το ζυπ-κιλότ το 1968 και το κοστούμι με παντελόνι το 1969. Ξεκίνησε να σχεδιάζει με το δικό του όνομα το 1962 και έγινε ένας εικονοκλάστης της δεκαετίας του 1960, αντανακλώντας επιρροές από την «αριστερή όχθη» και τα σύγχρονα κινήματα τέχνης.

‘70s: PUNK, doc-Martens & Annie Hall

Αν υπάρχει κάποιο κίνημα που καθιέρωσε τα βαριά παπούτσια με κορδόνια, αυτό ήταν το pun. Το αναρχικό αυτό στυλ εμφανίστηκε στους δρόμους του Λονδίνου κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '70. Θα εξαπλωθεί γρήγορα σε όλη την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, έχοντας τεράστιο αντίκτυπο και στην μόδα του δρόμου αλλά και στην υψηλή μόδα. Προσπαθούσε να σοκάρει, συνδύαζε μαύρο στενό παντελόνι και ριγέ πουλόβερ μοχέρ με μεταποιημένα δερμάτινα μπουφάν και τις γνωστές σε όλους μας heavy duty μπότες Marten.

Aν υπάρχει ένα «σήμα κατατεθέν» στο ανδρόγυνο στυλ την δεκαετία του ‘70, αυτό θα πρέπει να θεωρείται η γκαρνταρόμπα της Νταϊάν Κήτον στην ταινία του Γούντι Άλλεν «Άνι Χολ» διά χειρός Ralph Lauren. Ο σχεδιαστής διαμόρφωσε το μοναδικό αυτό στυλ λαμβάνοντας το σώμα της ηθοποιού που θύμιζε μοντέλο με τα αναμφισβήτητα γυναικεία χαρακτηριστικά, και αντιπαραθέτοντάς το με ένα ειδικά προσαρμοσμένο ανδρικό στυλ που περιλάμβανε παντελόνι με πιέτες, πουκάμισα oxford, γιλέκα, ακόμη και γραβάτες. Το στυλ αυτό ανταποκρίθηκε στο φεμινιστικό αγώνα που εξακολουθούσε να επιμένει σε όλη τη δεκαετία του '70 και οδήγησε στη χειραφέτηση στο χώρο εργασίας την επόμενη δεκαετία.

‘80s – αθλητικά και επαγγελματικό ντύσιμο

Αν ψάχνετε τη στιγμή που καθιερώθηκε στη μόδα η χρήση των αθλητικών ρούχων ως καθημερινά αξεσουάρ, τότε πρέπει να κοιτάξετε τη στιγμή που ο Bob Marley εμφανίζεται στη σκηνή φορώντας φόρμα προπόνησης ποδοσφαίρου. Η δεκαετία του '80 είναι όμως επίσης και η εποχή του επαγγελματικού γυναικείου ταγιέρ. Ένα παραγεμισμένο στους ώμους σακάκι με βάτες και παντελόνια εκτός από φούστες αποτέλεσε το λεγόμενο “power-dressing”. Ένα στυλ που υιοθετήθηκε πολύ από τις λεσβίες της εποχής. Οι Ιταλοί υπερέχουν σε αυτόν τον τομέα. Το Μιλάνο συνεχίζει να αναγνωρίζεται ως η πρωτεύουσα της μόδας για την Ιταλία (με αρχή την δεκαετία του '70). Σχεδιαστές: Giorgio Armani, Gianni Versace, Franco Moschino. Επιρροές: οι σαπουνόπερες όπως «Η δυναστεία» και το «Ντάλας».

ARMY STYLE – η καθιέρωση

Η έμπνευση ήταν του σχεδιαστή Helmut Lang: αυτός οικειοποιήθηκε τα αντικείμενα που προέρχονταν από το πλεόνασμα του στρατού, «απολύμανε» το μπουφάν πάρκα και το παντελόνι κάργκο με τις πολλές τσέπες και εισήγαγε τις μικροΐνες και το Tencel στο urban sportswear δανειζόμενος από τον εξοπλισμό του snowboard και της ορειβασίας. Βασικά στοιχεία του στυλ: υπερμεγέθη παντελόνια combat, σακίδιο με ένα λουρί. Με τη σειρά της, η Gap που ιδρύθηκε το 1969, στο Σαν Φρανσίσκο παγκοσμιοποίησε την βαμβακερή μπλούζα με κουκούλα και το στρατιωτικό παντελόνι.

‘90s: grunge

Από τη δεκαετία του 1990 και την άνοδο του Kurt Cobain και του συγκροτήματος Nirvana, το grunge έγινε ένας χαλαρός τρόπος για να μοιάζει κανείς επικίνδυνος και ταυτόχρονα unisex. Εντάξει, μπορεί να μην είναι η ιδανική εμφάνιση για όλες τις περιπτώσεις, αλλά το grunge είναι μια τέλεια λύση για να καταφέρει κανείς να ξεφύγει με το look «μόλις σηκώθηκα από το κρεβάτι», και με όλα αυτά τα σκοτεινά χρώματα είναι ιδανικό για τις κρύες μέρες του χειμώνα. Ένα κομμάτι μαύρο, μερικά σκισμένα τζιν, ένα ακατάστατο μαλλί …και είστε εκεί.Και μπορεί το look αυτό να ξέπεσε προς την αρχή της χιλιετίας, αλλά σίγουρα επανήλθε στο μεταξύ!

Εντάξει, εσύ βγήκες από την ντουλάπα σου…

Αλλά τι συνεχίζεις να κρύβεις εκεί μέσα;

DYKE ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΡΦΗ ΩΣ ΤΑ ΝΥΧΙΑ

Ορίστε μερικά από τα αντικείμενα που θα βρείτε

σχεδόν σε κάθε ντουλάπα οποιασδήποτε λεσβίας

1. καπέλα baseball, σκούφοι, τραγιάσκες, 2. t-shirts με αστεία logo, αμάνικες φανέλες και αθλητικά με κουκούλες, 3. εσώρουχα: μποξεράκια και αθλητικά σουτιέν, 4. jeans που κλείνουν με κουμπιά αντί για φερμουάρ, παντελόνια army και baggy, φόρμες εργασία,ς 5. ζώνες: army, rainbow, 6. κάλτσες με ρίγες και χαζούλικα θέματα, ριγέ ή argyle style (όπως και αντίστοιχες μάλλινες μπλούζες), 7. παπούτσια: μπότες, αθλητικά, σταράκια, ορειβατικά, doc martens, 8. αυστηρά ταγιέρ ή κουστούμια, γιλέκα, ανδρικά ή καρώ πουκάμισα, 9. γραβάτες, παπιγιόν, τεράστια κασκόλ, 10. στρατιωτικά jacket

Θέλω να μάθω περισσότερα:

Διάβασε: James Laver, “Costume and Fashion - A concise history”, Εκδόσεις Thames & Hudson

To παραπάνω άρθρο δημοσιεύθηκε στο Περιοδικό Screw τον Απρίλιο του 2011